Jak zadbać o ochronę danych osobowych podczas wakacji?

• Dorota Kraskowska
• /
• 6 lipca 2020

UODO radzi, aby podczas wakacji nie zapominać o przestrzeganiu podstawowych zasadach bezpieczeństwa, które mogą nas uchronić przed przykrymi konsekwencjami kradzieży tożsamości. Na co zwrócić uwagę, aby podczas urlopu nie paść ofiarą oszustów polujących na nasze dane osobowe?

1. Nigdy nie zostawiaj dowodu osobistego czy innego dokumentu tożsamości pod zastaw.

Dokument tożsamości pod zastaw sprzętu rekreacyjnego to dosyć powszechna procedura w wakacyjnych kurortach. Konsekwencje oddania swego dokumentu w niepowołane ręce mogą mieć przykre konsekwencje — narażamy się na kradzież naszych danych osobowych i wykorzystanie ich do różnych celów. Oszust korzystając z naszych danych może zaciągać pożyczki, podpisać umowę z operatorem sieci komórkowej, wypożyczać (bezzwrotnie...) sprzęt o dużej wartości, robić zakupy przez internet. UODO przypomina, że zgodnie z obowiązującym prawem, nikt nie ma prawa wymagać od nas pozostawienia dokumentu tożsamości (dowodu osobistego, paszportu, prawa jazdy): — Prawo zabrania zatrzymywania dokumentów potwierdzających tożsamość, jak i przetwarzania danych w nich zawartych. Uprawnione do tego są jedynie instytucje wskazane w aktach prawnych regulujących funkcjonowanie określonych podmiotów bądź sektorów. Dlatego np. ustawa o dowodach osobistych określa, że za zatrzymywanie bez podstawy prawnej naszego dowodu osobistego grozi kara ograniczenia wolności albo kara grzywny – informuje Urząd Ochrony Danych Osobowych.

2. Nie pozwalaj wykonywać kserokopii swoich dokumentów tożsamości przypadkowym instytucjom.

Wiele wypożyczalni sprzętu zdaje sobie sprawę, że nie ma prawa wydawania kajaków, skuterów, quadów, rowerów, pontonów, leżaków pod zastaw dowodu, ale stosuje w zamian inną praktykę — kseruje dokumenty tożsamości swoich klientów (albo wykonuje ich zdjęcia). Taki proceder również jest niezgodny z prawem i stanowi ogromne zagrożenie dla bezpieczeństwa naszych danych osobowych. Nie pozwalajmy na kserowanie czy robienie zdjęcia naszego dowodu. Wystarczy, że pracownik wypożyczalni zanotuje nasze dane, które mogą pomóc w dochodzeniu ewentualnych roszczeń, na przykład z powodu zniszczenia sprzętu (imię i nazwisko, adres zamieszkania). Kiedy zwracamy sprzęt, poprośmy o  usunięcie naszych danych z bazy, a także oddanie lub zniszczenia kartki, na której zostały spisane nasze personalia — dalsze przetwarzanie tych danych jest nieuzasadnione. Właściwą praktyką powinno być przyjmowanie kaucji za pożyczane mienie, a nie żądanie od klientów zabezpieczenia w postaci udostępniania danych osobowych. 

Praktykę kserowania dokumentów tożsamości stosują powszechnie także hotele, pensjonaty i ośrodki wczasowe. Pracownik recepcji nie ma prawa wykonać kserokopii dowodu czy prosić nas o złożenie dokumentu do depozytu. Może natomiast zwrócić się z prośbą o okazanie dokumentu w celu ustalenia tożsamości gościa. 

Wyciekły w Twojej firmie dane osobowe

możemy Ci pomóc w analizie i zgłoszeniu do UODO

Sprawdź szczegóły

3. Udostępniaj zdjęcia dopiero po powrocie z wakacji — nie ułatwiaj oszustom zadania i nie informuj, że nikogo nie ma w domu.

Publikuj na bieżąco swoje zdjęcia z wakacyjnych wojaży tylko wtedy, jak w domu przebywają inni członkowie rodziny. W przeciwnym wypadku lepiej pochwalić się wakacyjnymi przygodami dopiero po powrocie z urlopu — lepiej nie podawać złodziejom informacji, że nasz dom właśnie stoi pusty. Nie zdradzaj również swojej lokalizacji w mediach społecznościowych.

4. Zabezpiecz się na wypadek zagubienia/kradzieży smartfona.

Zgubienie telefonu to nie tylko strata finansowa, nasze ważne dane — zdjęcia, kontakty, dokumenty mogą wpaść w niepowołane ręce. Ustaw blokadę ekranu, włącz usługę lokalizacji urządzenia oraz usługę umożliwiającą zdalne blokowanie i kasowanie zawartości telefonu. Takie narzędzie jest dostępne dla użytkowników Androida oraz iOS. Warto również regularnie wykonywać kopie zapasowe swoich danych oraz przechowywać materiały w bezpiecznej chmurze — korzystając z opcji bezpłatnych lub płatnych, jeśli chcemy zwiększyć pojemność naszego wirtualnego dysku. 

5. Ostrożnie z udostępnianiem swojego telefonu nieznanym osobom.

I nie chodzi o to, aby nie reagować i zostawić osobę potrzebującą pomocy bez wsparcia. Nie musisz oddawać swojego telefonu, możesz zapytać proszącego o udostępnienie telefonu, pod jaki numer zadzwonić. Nie podawaj telefonu nieznajomym. Obecnie — w czasie pandemii COVID19 — takie zalecenie ma podwójne znaczenie. 

6. Ostrożnie korzystaj z publicznych sieci Wi-Fi.

Wyłącz opcję automatycznego połączenia z publicznymi sieciami — jeśli masz włączoną opcję WiFi, automatycznie połączysz się każdą siecią w pobliżu, która nie wymaga hasła. Sprawdź, z jaką siecią się łączysz — możesz nie zauważyć, że na liście sieci znajdują się dwie identyczne nazwy i przez to możesz połączyć się z nieodpowiednim hotspotem, który nazywa się dokładnie tak samo, jak autentyczna sieć Wi-Fi. Oszuści mogą śledzić twój ruch sieciowy i dostać się do twoich danych. Jeśli zauważysz na liście dostępnych sieci dwie identyczne nazwy, najlepiej upewnij się i zapytaj obsługę w danym miejscu, jak brzmi poprawna nazwa sieci. Nie korzystaj z ogólnodostępnych sieci WiFi do podczas wykonywania operacji bankowych czy sprawdzania mejli. Korzystaj ze swojego połączenia z internetem lub z własnego oprogramowania VPN (Virtual Private Network). Dzięki temu twój ruch sieciowy będzie zaszyfrowany — możesz wtedy bezpieczne korzystanie z publicznych sieci Wi-Fi. 

7. Zainstaluj na swoim urządzeniu oprogramowanie antywirusowe.

Odpowiedni program antywirusowy blokujący cyberataki to w dzisiejszych czasach absolutna podstawa. Bez odpowiedniej ochrony jeden nierozważny ruch, np. kliknięcie w niewłaściwy link czy wejście na nieodpowiednią stronę skutkować będzie zainfekowaniem telefonu lub laptopa złośliwym programem. Na rynku istnieje bardzo bogaty wybór — możesz zainstalować zarówno bezpłatne opcje, jak również wybrać profesjonalne, płatne oprogramowanie.

Prezes UODO na temat kopiowania dokumentów tożsamości przez instytucje obowiązane Dorota Kraskowska

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami za zakresu bezpieczeństwa, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych.