Jak działają wirusy szyfrujące?

Ransomware, czyli szantaż online

Ransomware, znane również jako oprogramowanie wymuszające okup, stanowi jedno z największych obecnie zagrożeń. Jego działanie polega na wykorzystaniu zaawansowanych technik szyfrowania do ograniczenia dostępu użytkownika do jego własnego systemu operacyjnego lub indywidualnych plików. Po zaszyfrowaniu danych, cyberprzestępcy żądają okupu, zazwyczaj w formie kryptowaluty, za ich odblokowanie. 

1(22) 2024 SECURITY MAGAZINE Monika Świetlińska

Ransomware infekuje urządzenia na różne sposoby, ale najczęściej poprzez zainfekowane załączniki e-mailowe, fałszywe oprogramowanie lub poprzez luki w zabezpieczeniach sieciowych. Po infiltracji systemu, ransomware szyfruje pliki, uniemożliwiając użytkownikowi dostęp do nich. Następnie wyświetla komunikat z żądaniem okupu, często z dołączonym zegarem odliczającym czas do zniszczenia danych lub podwyższenia kwoty okupu.

Początki ransomware sięgają lat 80., ale prawdziwy rozkwit tej formy cyberprzestępczości nastąpił w ostatniej dekadzie. Współczesne warianty ransomware, takie jak WannaCry, Petya czy Bad Rabbit, wykorzystują zaawansowane techniki, aby unikać wykrycia przez oprogramowanie antywirusowe i szyfrować pliki w sposób, który jest trudny do odwrócenia bez odpowiedniego klucza.

Typy ransomware i ich wpływ

Ransomware, będący jednym z najbardziej destrukcyjnych zagrożeń w cyberprzestrzeni, ewoluował na przestrzeni lat, przyjmując różne formy i metody ataku. Dwa główne typy ransomware, locker i crypto, mają różne podejścia do szantażowania ofiar i różnią się skutkami swojego działania.

Locker ransomware, znany również jako ransomware blokujący, skupia się na uniemożliwieniu dostępu do podstawowych funkcji komputera. Po zainfekowaniu urządzenia, ten typ ransomware wyświetla ekran blokady, uniemożliwiając użytkownikowi dostęp do pulpitu, aplikacji i ważnych plików. Przykładem takiego ransomware jest Reveton, który blokuje ekran i wyświetla fałszywe ostrzeżenie rzekomo pochodzące od organów ścigania, żądając zapłaty grzywny za rzekome naruszenia prawa.

Crypto ransomware, z kolei, skupia się na szyfrowaniu indywidualnych plików na zainfekowanym urządzeniu. Po zaszyfrowaniu plików, ransomware wyświetla żądanie okupu za klucz deszyfrujący. WannaCry, jeden z najbardziej znanych przykładów tego typu, wykorzystał lukę w zabezpieczeniach systemu Windows do szyfrowania plików na tysiącach komputerów w ponad 150 krajach, powodując ogromne zakłócenia w działaniu instytucji i firm.

Różne warianty ransomware, takie jak Locky, Petya, Bad Rabbit, czy Ryuk, wykorzystują różnorodne techniki infekcji i szyfrowania. Niektóre z nich są zaprojektowane, aby ukrywać swoją obecność do momentu aktywacji, inne natomiast szybko ujawniają swoje działanie. Wszystkie te warianty mają wspólny cel: wymuszenie okupu od ofiary, często w formie kryptowaluty, co utrudnia śledzenie płatności i identyfikację sprawców.

Ochrona przed ransomware

Ochrona przed ransomware wymaga proaktywnego podejścia, które obejmuje zarówno zapobieganie, jak i przygotowanie planu reagowania na ewentualne ataki. Kiedy rośnie liczba ataków ransomware, zrozumienie i wdrożenie skutecznych strategii ochrony jest niezbędne dla każdego użytkownika internetu.

Czy AI staje się nowym narzędziem w rękach ransomware?Monika Świetlińska

1. Regularne aktualizowanie systemu operacyjnego i wszystkich zainstalowanych aplikacji jest jednym z najważniejszych kroków w zapobieganiu atakom ransomware. Producenci oprogramowania często wydają aktualizacje, które zawierają łatki na znane luki bezpieczeństwa, przez które ransomware może się dostać.

2. Użytkownicy powinni być świadomi ryzyka związanego z otwieraniem załączników e-mailowych lub linków od nieznanych nadawców. Szkolenia z bezpieczeństwa cyfrowego mogą pomóc w rozpoznawaniu potencjalnie szkodliwych e-maili i stron internetowych.

3. Instalacja i regularne aktualizowanie zaawansowanego oprogramowania antywirusowego może zapobiec infekcji ransomware. Wiele nowoczesnych rozwiązań antywirusowych zawiera specjalistyczne narzędzia do wykrywania i blokowania ransomware.

4. Ograniczenie uprawnień użytkowników na urządzeniach i sieciach może zapobiec rozprzestrzenianiu się ransomware. Użytkownicy powinni mieć dostęp tylko do tych zasobów, które są im niezbędne do pracy.

Każda firma powinna mieć swój plan awaryjny w przypadku ataku. Składają się na niego: 

1. Regularne tworzenie kopii zapasowych danych. W przypadku ataku ransomware, możliwość przywrócenia danych z kopii zapasowej może oznaczać różnicę między utratą cennych informacji a szybkim powrotem do normalnego funkcjonowania.

2. Organizacje powinny opracować i regularnie aktualizować plan reagowania na incydenty cyberbezpieczeństwa. Plan taki powinien zawierać procedury postępowania w przypadku ataku ransomware, w tym kroki do izolacji zainfekowanych systemów i komunikacji z zespołem IT.

3. Regularne szkolenia z zakresu bezpieczeństwa cyfrowego dla pracowników mogą znacznie zmniejszyć ryzyko infekcji ransomware. Pracownicy świadomi zagrożeń są mniej skłonni do klikania w podejrzane linki lub otwierania zainfekowanych załączników.

4. W przypadku ataku, ważne jest skonsultowanie się z ekspertami ds. cyberbezpieczeństwa. Profesjonaliści mogą pomóc w ocenie sytuacji, usunięciu ransomware i minimalizacji szkód.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami za zakresu bezpieczeństwa, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych.