Szkoła musi mieć zgodę na publikację wizerunku dziecka

Jeśli szkoła opublikuje na swojej stronie internetowej, w gazetce szkolnej lub na tablicy informacyjnej zdjęcie ucznia bez wcześniejszego zebrania od rodzica lub opiekuna zgody na przetwarzanie wizerunku dziecka, łamie przepisy prawa dotyczące ochrony wizerunku. W jakich sytuacjach zgoda na rozpowszechnianie wizerunku dziecka nie będzie wymagana?

  • Rafał Stępniewski
  • /
  • 21 czerwca 2021

Przetwarzanie danych osobowych dziecka do 16 lat wymaga wyrażenia zgody osoby sprawującej władzę rodzicielską lub opiekę nad dzieckiem (art. 8 RODO). Placówki oświatowe powinny umożliwić rodzicom podjęcie swobodnej decyzji w tej kwestii. Zbieranie zgód odbywa się najczęściej na początku roku szkolnego — zwykle podczas pierwszego spotkania z wychowawcą rodzice otrzymują do podpisu zgody na przetwarzanie wizerunku dzieci. Szkoły nie mają prawa wymuszać na rodzicach wyrażania zgody na rozpowszechnianie wizerunku ich dzieci. W przypadku placówek niepublicznych należy zwrócić uwagę, czy podpisanie umowy o kształcenie ucznia w szkole prywatnej nie jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na rozpowszechnianie wizerunku dziecka. Jeśli taka zgoda wynika z postanowień umowy, mamy wtedy do czynienia z klauzulą niedozwoloną. Uzyskanie zgody w ten sposób nie jest wiążące, a rozpowszechnianie wizerunku na mocy zgody uzyskanej w ten sposób odbywa się z naruszeniem prawa. 

Na gruncie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych podstawą przetwarzania wizerunku są przesłanki wskazane w art. 6 RODO — Zgodność przetwarzania z prawem:

1. Przetwarzanie jest zgodne z prawem wyłącznie w przypadkach, gdy – i w takim zakresie, w jakim – spełniony jest co najmniej jeden z poniższych warunków:

a)     osoba, której dane dotyczą wyraziła zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w jednym lub większej liczbie określonych celów;

b)     przetwarzanie jest niezbędne do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której dane dotyczą, lub do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą, przed zawarciem umowy;

c)      przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze;

d)     przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej;

e)     przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi;

f)    przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności gdy osoba, której dane dotyczą, jest dzieckiem.

Podstawą przetwarzania wizerunku dziecka jest więc wyrażona wprost zgoda rodziców lub opiekunów prawnych, określająca precyzyjnie datę i miejsce jej udzielenia, zakres danych, cel i czas obowiązywania zgody, zawierająca podpis osoby udzielającej zgodę. Zgoda na przetwarzanie wizerunku ucznia nie może być dorozumiana — najlepiej sformułować ją w formie pisemnej. Administrator ma obowiązek poinformować rodziców, że taką zgodę mogą w dowolnym momencie wycofać (art. 7 ust. 3 RODO). Osoba, której dane dotyczą (w tym przypadku rodzic lub opiekun) musi być o tym poinformowana, zanim wyrazi zgodę. Wycofanie zgody musi być zaś równie łatwe, jak jej wyrażenie. 

Obowiązkiem administratora danych jest zadbanie o zgodność jego działań z zasadami przetwarzania danych osobowych określonymi w art. 5 RODO oraz znajomość warunków wyrażenia zgody określonych w art. 7 RODO. Administrator ponosi odpowiedzialność za przestrzeganie przepisów i musi być w stanie wykazać ich przestrzeganie („rozliczalność”).

Kiedy zgoda rodzica na rozpowszechnianie wizerunku dziecka nie jest wymagana?

Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej (art. 81 ust. 1).

Rozpowszechnianie wizerunku nie wymaga jednak zezwolenia, jeśli jest on elementem przedstawionej całości, np. imprezy publicznej, krajobrazu, zgromadzenia. Jeśli więc na zdjęciu są dzieci, które stanowią jedynie szczegół całości to szkoła nie potrzebuje zgody na rozpowszechnianie takiego zdjęcia. Ale jeśli szkoła opatrzy zdjęcie imionami i nazwiskami uczniów, sytuacja zmienia się diametralnie i wtedy publikacja takiej fotografii będzie wymagała zgód rodziców. 

Zezwolenia nie wymaga także rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych. Jeśli osobą powszechnie znaną jest na przykład małoletnia aktorka, administrator nie będzie potrzebował zgody jej rodziców na publikację zdjęć z premiery filmowej, ale już publikacja zdjęć dotyczących sfery prywatnej będzie wymagała zezwolenia (ponieważ nie ma związku z pełnioną przez małoletnią aktorkę funkcją publiczną). 

Drugi rodzic nie zgadza się na przetwarzanie danych dziecka

Zgodnie z art. 98. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego “Reprezentowanie dziecka przez rodziców” — Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. A to oznacza, że jeśli administrator uzyska zgodę jednego z rodziców, nie musi już zwracać się o zgodę do drugiego. I choć ustawodawca wprowadził zasadę samodzielnej reprezentacji dziecka przez każdego z rodziców posiadających władzę rodzicielską, to problem zaczyna się w sytuacji konfliktu, kiedy rodzice nie mogą dojść do porozumienia w kwestiach istotnych spraw dziecka. Do takich spraw zaliczana jest m.in publikacja wizerunku dziecka w określonym miejscu i czasie. Wtedy zgoda jednego rodzica nie wystarczy. Zgodnie z art. 97, § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego: Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy.  

Jak chronić dane dzieci przed nieuprawnionym przetwarzaniem przez szkołę?Jak chronić dane dzieci przed nieuprawnionym przetwarzaniem przez szkołę? Anna Stępniewska

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami za zakresu bezpieczeństwa, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych.

Potrzebujesz wsparcia lub szukasz rozwiązań w zakresie zagadnienia, o którym mowa w artykule?

Najnowsze tematy

WSPÓŁPRACA

Blogi tematyczne

Prawo konsumenckie 2021
Blog prawa e-commerce
Prawo konsumenckie
Security Magazine
Poradnik: wszystko o zgodzie RODO i obowiązkach informacyjnych RODO
Kliknij aby wrócić do strony głównej

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych artykułach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!