Czym jest dark patterns?

• Anna Petynia-Kawa
• /
• 22 czerwca 2023

Jak wygląda dark patterns? 

Obecnie powszechnie spotykanymi dark patterns w świecie online są takie taktyki jak domyślne zaznaczanie zgody (na przykład do przetwarzania danych w celach marketingowych), ledwo widoczne przyciski odrzucenia, które pojawiają się przy prezentacji oferty (aby wytworzyć wrażenie, że musimy ją zaakceptować) oraz różne dodatkowe usługi, automatycznie dodawane do koszyka, które podnoszą ostateczną cenę zakupu w sklepie internetowym.

6(15) 2023 SECURITY MAGAZINEMonika Świetlińska

Innym przykładem zastosowania dark patterns jest oprogramowanie, które próbuje zainstalować się na naszym komputerze podczas instalacji innego programu. Propozycja pobrania lub zainstalowania tego oprogramowania pojawia się w głównym procesie instalacyjnym, a komunikaty dotyczące dodatkowych aplikacji są sformułowane w taki sposób, że użytkownik może odnieść wrażenie, iż są one integralną częścią całego procesu i są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania głównego produktu.

Dlaczego dark patterns jest groźne?

Dark patterns naruszają przepisy ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Tym samym mogą być uznawane za nieuczciwą praktykę, polegającą na działaniu lub zaniechaniu, które w efekcie wprowadza konsumenta w błąd. W ten sposób skłania go do podejmowania decyzji dotyczących transakcji, których w innym przypadku by nie podjął. Nie tylko treść przekazywanych informacji, ale także sposób ich prezentacji mogą istotnie wpływać na zachowania konsumentów.

Zakupy na czacie. Jak działa conversational commerce?Martyna Kowalska

Wyciekły w Twojej firmie dane osobowe

możemy Ci pomóc w analizie i zgłoszeniu do UODO

Sprawdź szczegóły

Aby uniknąć stosowania dark patterns w projektowaniu interfejsów, warto przestrzegać dobrych praktyk, takich jak używanie spójnych i prostych sformułowań, wyjaśnianie użytkownikom konsekwencji ich działań, na przykład za pomocą konkretnych przykładów, oraz utrzymanie równowagi między przekazywanymi treściami a ich zrozumiałą prezentacją.

Jak bronić się przed dark patterns? 

Aby chronić się przed dark patterns, warto zastosować kilka praktycznych strategii:

• Zwracaj uwagę na szczegóły. Bądź czujny i uważnie czytaj wszystkie informacje, komunikaty i zasady dotyczące interakcji w sieci. Unikaj pochopnych decyzji i zawsze sprawdzaj, co dokładnie akceptujesz.

• Sprawdzaj ustawienia prywatności. Znajdź i dostosuj do swoich potrzeb ustawienia prywatności na stronach internetowych, platformach społecznościowych i innych aplikacjach. Wyłącz zbędne zezwolenia na przetwarzanie danych osobowych.

• Ostrzeżenia przed dark patterns. Korzystaj z narzędzi i rozszerzeń przeglądarki, które mogą ostrzegać przed dark patterns. Niektóre dodatki mogą blokować lub wyświetlać ostrzeżenia, gdy wykryją manipulacyjne taktyki.

• Krytyczne podejście do ofert i promocji. Nie daj się zwieść agresywnym lub naglącym ofertom. Przyjrzyj się uważnie treści, warunkom i konsekwencjom, zanim podejmiesz decyzję. Zawsze zastanów się, czy dana oferta jest dla Ciebie rzeczywiście korzystna.

• Uważaj na automatyczne subskrypcje i dodatkowe usługi. Przy zakupach online czy subskrypcjach sprawdź uważnie koszyk przed dokonaniem płatności. Upewnij się, że nie zostały automatycznie dodane niechciane produkty lub usługi.

• Dziel się doświadczeniami. Informuj innych użytkowników o dark patterns, których doświadczyłeś. Podejmij działania, takie jak zgłoszenie problemu stronom odpowiedzialnym lub udostępnienie informacji w społecznościach online.

Pamiętaj, że edukacja i świadomość są kluczowe w ochronie przed dark patterns. Regularnie zwiększaj swoją wiedzę na temat taktyk manipulacyjnych stosowanych w sieci, aby umiejętnie rozpoznawać i unikać pułapek.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami za zakresu bezpieczeństwa, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych.