Zagrożenia dla dzieci i młodzieży w cyberprzestrzeni

Jakie są zagrożenia dla młodzieży w cyberprzestrzeni?

W miarę jak technologia staje się coraz bardziej powszechna, a dostęp do internetu jest znacznie łatwiejszy, dzieci i młodzież znajdują się w coraz większym stopniu w obszarze cyfrowym. Zdarza się, że pędzają godziny przed ekranami komputerów, tabletów i smartfonów, ucząc się, bawiąc się, a także nawiązując relacje społeczne. Jednak ta rozległa obecność w cyberprzestrzeni niesie ze sobą pewne istotne zagrożenia, które nie powinny zostać zbagatelizowane. Ważne jest, aby zrozumieć ryzyko i podjąć odpowiednie kroki, aby chronić przed nimi dzieci i młodzież.

Przede wszystkim — w sieci mogą być narażone na cyberprzemoc, w tym obrażanie, zastraszanie i hejt. To może znacząco wpłynąć na zdrowie psychiczne i emocjonalne. Mogą być zarówno ofiarami, jak i sprawcami cyberprzemocy wobec swoich rówieśników. To niezwykle poważny problem społeczny. W cyberprzestrzeni istnieje niemal nieograniczony dostęp do treści nieodpowiednich, takich jak pornografia, przemoc czy treści promujące samookaleczenia. 

Uzależnienie od mediów społecznościowych to także poważny problem, który wpływa na zdrowy rozwój dzieci. Mogą spędzać godziny na przeglądaniu treści online, zaniedbując inne ważne obszary życia. Często bezmyślnie eksponują swoje życie prywatne w social mediach, co może prowadzić do naruszenia prywatności.

10(19) 2023 SECURITY MAGAZINE Monika Świetlińska

Kolejne zagrożenie to narażenie na cyberprzestępczość, w tym oszustwa internetowe, kradzież tożsamości czy wyłudzenia. Często też młodzi użytkownicy Internetu nie zdają sobie sprawy z ryzyka związanego z ujawnianiem swoich danych osobowych w Internecie, co może prowadzić do kradzieży tożsamości.

Niebezpieczne kontakty z nieznajomymi w Internecie mogą prowadzić do niepożądanych sytuacji i zagrożeń dla bezpieczeństwa dzieci, które często nie orientują się, jakie konsekwencji związane są z brakiem prywatności w cyberprzestrzeni.

Gry komputerowe mogą stać się obsesyjne i prowadzić do uzależnienia, co wpływa na funkcjonowanie w życiu codziennym i szkodzi zdrowiu, nie tylko psychicznemu, ale również fizycznemu.

Ochrona przed tymi zagrożeniami wymaga zaangażowania rodziców, nauczycieli i innych opiekunów. Edukacja na temat bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni, jasne zasady korzystania z Internetu i monitorowanie działań online to kluczowe elementy zapobiegania zagrożeniom w sieci.

Jak sobie z nimi poradzić?

• Edukacja: To kluczowy element. Dzieci i młodzież powinny być edukowane na temat bezpiecznego korzystania z Internetu. Trzeba prowadzić rozmowy o potencjalnych zagrożeniach i konsekwencjach działań w Internecie;
• Zasady korzystania z Internetu: Warto ustalić własne zasady korzystania z Internetu, takie jak ograniczenia czasowe na korzystanie z urządzeń elektronicznych czy zakaz udostępniania prywatnych informacji online;
• Monitorowanie: Ważnym krokiem jest nauczenie się korzystać z narzędzi do monitorowania aktywności online pociechy. Istnieją aplikacje i oprogramowanie, które pozwalają rodzicom na śledzenie, co dzieje się w sieci;
• Bezpieczne hasła: Tworzenie silnych haseł i korzystanie z różnych haseł dla różnych usług online to dobra praktyka, pozwala zapewnić bezpieczeństwo. Ważne jest, aby unikać prostych, łatwych do zgadnięcia kombinacji, na przykład "123456" czy "haslo123" itp.;
• Kontrola dostępu: Zabezpieczenie urządzeń przed dostępem niepowołanych osób to konieczność. Można skorzystać z opcji kontroli rodzicielskiej, które pozwalają na ograniczenie dostępu do nieodpowiednich treści.
• Rozmowy z dziećmi: Warto przeprowadzać rozmowy, które będą zachęcać do informowania o niepokojących sytuacjach online i podejrzanych kontaktach;
• Oprogramowanie antywirusowe: Komputer, tablet, czy telefon, z którego korzysta dziecko powinien posiadać odpowiednie oprogramowanie antywirusowe i antymalware. To solidne wsparcie w ochronie przed złośliwym oprogramowaniem;
• Korzystanie z przeglądarek z filtrem rodzicielskim: Wiele przeglądarek internetowych ma wbudowane filtry rodzicielskie, które pozwalają na blokowanie treści nieodpowiednich;
• Rozważanie konsekwencji: Działania w sieci mają konsekwencje. Mogą to być negatywne reakcje rówieśników, utrata prywatności czy kradzież tożsamości;
• Reagowanie na zagrożenia: W przypadku poważnych zagrożeń, takich jak cyberprzemoc czy kontakt z nieznajomymi należy działać  szybko. Może to obejmować zgłoszenie problemu odpowiednim służbom lub portalom społecznościowym, rodzicom, czy poruszenie tematu z wychowawcą w szkole.

Zrozumienie i świadomość rodziców, nauczycieli i opiekunów jest kluczem do zapewnienia bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w cyberprzestrzeni.

W jaki sposób edukować? Co mówić?

Dzieci i młodzież spędzają coraz więcej czasu w cyberprzestrzeni, dlatego edukacja na temat zagrożeń z nią związanych jest niezbędna. Jednak równie ważny jest sposób jej prowadzenia. 

Warto zacząć ją jak najwcześniej. Już od momentu, gdy pociechy zaczynają korzystać z urządzeń elektronicznych można wprowadzić proste zasady. Informacje, które są przekazywane powinny być dostosowane do wieku i dojrzałości dziecka. W miarę jak dorastają, można poruszać bardziej złożone zagrożenia.

Prowadząc rozmowy warto podkreślić znaczenie kultury osobistej, której zasady obowiązują zarówno w codziennym życiu, jak i w świecie online. Jest to istotne, ponieważ przestrzeganie tych zasad wpływa na jakość naszych relacji z innymi ludźmi, zarówno w rzeczywistości, jak i w wirtualnym środowisku. Dzieci powinny rozumieć, że kultura osobista obejmuje elementy takie jak szacunek, uprzedzenia i wyważone zachowanie. To kluczowe aspekty, które pomagają w budowaniu pozytywnych stosunków i zachęcają do szanowania innych, niezależnie od tego, czy jesteśmy online, czy twarzą w twarz.

Cyberprzemoc w szkoleMałgorzata Łaziuk

Podczas rozmów należy unikać skomplikowanego języka, który może być niezrozumiały dla dziecka; wyjaśniać trudne pojęcia w sposób klarowny i prosty. Ważne jest podkreślanie znaczenia prywatności: dzieci powinny wiedzieć, jak duży ma wpływ na bezpieczeństwo online. Konkretne przykłady pomagają dzieciom lepiej zrozumieć ryzyko. Także własnym zachowaniem można pokazać, jak stosować zasady, o których się wspomina. Nauka przez obserwację to dobry pomysł, a rozmowy powinny być regularne, poruszać tematy związane z nowymi technologiami, czy trendami online. Niezbędne jest dostosowanie podejścia do potrzeb i charakteru dziecka.

Edukacja to również ostrzeganie przed kontaktami z nieznajomymi w sieci. Dzieci powinny wiedzieć, że nie powinno się dzielić osobistymi informacjami, wysyłać zdjęć  osobom, których nie zna. Można też ograniczyć czas, który pociecha spędza przed ekranem komputera, telefonu, czy tableta — ważne jest jednak wcześniejsze przeprowadzenie rozmów, ustalenie zasad.

Niezwykle potrzebne jest poczucie pewności, że rodzice lub opiekunowie staną u ich boku, oferując zrozumienie i pomoc w razie potrzeby. To warunkuje stworzenie bezpiecznego otoczenia, w którym mogą wyrazić swoje obawy. Ważne jest również zrozumienie, że cyberprzemoc jest nieakceptowalna: tu jednak trzeba wiedzieć, jak rozpoznawać ją i jak się bronić.

Kluczowym elementem jest utrzymanie otwartej, zaufanej relacji z dzieckiem i stworzenie atmosfery, w której może czuć się swobodnie, aby poruszać wszelkie kwestie związane z bezpieczeństwem online.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami za zakresu bezpieczeństwa, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych.